महाभारतका केहि पात्रहरुको परिचय
महाभारत हिन्दूहरूको एक प्रमुख काव्य ग्रन्थ हो, जसलाई स्मृति वर्गको ग्रन्थ मानिन्छ। महाभारत र पुराणहरूको रचना गरेर वेदको व्याख्या गरें | महाभारतको विशालता र दार्शनिक गूढता पुरै हिन्दू धर्म र वैदिक परम्पराको पनि सार हो। महाभारत खालि राजा-रानी, राजकुमार-राजकुमारी, मुनिहरूको कथा मात्र नभएर एक ज्ञान भण्डार पनि हो। महाभारतमा उल्लेख भए अनुशार यस पूस्तकका पहिला रचयिता वेदव्यास हुन् भने पहिला लेखक भगवान गणेश हुन्। महाभारतका केहि पात्रहरुको परिचय तल प्रस्तुत गरिएको छ ।
- अभिमन्यु : अर्जुनका वीर पुत्र जसले कुरुक्षेत्र युद्धमा वीरगति प्राप्त गरे ।
- अम्बा : शिखन्डी पूर्व जन्ममा अम्बा नामक राजकुमारी थियो।
- अम्बिका : विचित्रवीर्यकी पत्नी, अम्बा र अम्बालिकाकी बहिनी।
- अम्बालिका: विचित्रवीर्यकी पत्नी, अम्बा र अम्बिकाकी बहिनी।
- अर्जुन : देवराज इन्द्रद्वारा कुन्ती एवं पान्डुका पुत्र। एक अतुलनीय धनुर्धर जसलाई श्री कृष्णले श्रीमद् भगवद्गीताको उपदेश दिएको थिए ।
- बभ्रुवाहन : अर्जुन एवं चित्रांगदाको पुत्र ।
- बकासुर : महाभारत काव्यको एक असुर पात्र जसलाई भीमले मारेर एक गाउँका वासिहरूको रक्षा गरेको थियो।
- भीष्म : भीष्मको नामकरण देवव्रतका नामले भएको थियो। ती शान्तनु एवं गंगाका पुत्र थिए। जब देवव्रतले आफ्नो पिताको प्रसन्नताका लागि आजीवन ब्रह्मचारी रहने प्रण लिए, तबदेखि तिनको नाम भीष्म भयो।
- द्रौपदी : द्रूपदकी पुत्री जो अग्निदेखि प्रकट भएकी थिइन् । उनी पाँच पांड्वहरूकी अर्धांगिनी थिइन् उनलाई प्राचीनतम नारीवादीहरूमा एक मानिन्छ।
- द्रोण : हस्तिनापुरका राजकुमारहरूलाई शस्त्र विद्या दिने ब्राह्मण गुरु। अश्वत्थामाका पिता । यो विश्वका प्रथम “टेस्ट-टयुब बेबी” थिए । द्रोण एक प्रकारको पात्र हुन्छ।
- द्रूपद : पाञ्चालका राजा र द्रौपदी एवमं धृष्टद्युम्नका पिता। द्रूपद र द्रोण बाल्यकालका मित्र थिए!
- दुर्योधन : कौरवहरूमा ज्येष्ठ। धृतराष्ट्र एवं गांधारीका १०० पुत्रहरूमा सबैभन्दा ठूला।
- दुःशासन : दुर्योधनदेखि सानो भाई जो द्रौपदीलाई हस्तिनपुर राज्यसभामा बालहरूदेखि पकड गर्न लाया थियो। कुरुक्षेत्र युद्धमा भीमले दुःशासनको छातीको रक्त पिया थियो।
- एकलव्य : द्रोणको एक महान शिष्य जसदेखि गुरूदक्षिणामा द्रोणले त्यसका अंगूठा मांगा थियो।
- गांडीव : अर्जुनको धनुष। (जो, धेरै मान्यताहरूका अनुसार, उनको अग्नि-देवले दिएको थियो।)
- गांधारी : गन्धारका राजाको पुत्री र धृतराष्ट्रकी पत्नी।
- जयद्रथ : सिन्धुका राजा र धृतराष्ट्रका जुवाईं। कुरुक्षेत्र युद्धमा अर्जुनले जयद्रथको शीश काट गर्न वध गरेको थियो।
- कर्ण : सूर्यदेव एवमं कुन्तीका पुत्र र पाण्डवहरूका सबैभन्दा ठूला भाई। गर्णलाई दानवीर-कर्णका नामले पनि जानिन्छ। गर्ण कवच एवं कुंडल पहने भए पैदा हुये थिए र तिनको दान इंद्रलाई गरेको थियो।
- कृपाचार्य : हस्तिनापुरका ब्राह्मण गुरू। यिनको बहिन ‘कृपि’को विवाह द्रोणदेखि भएको थियो।
- कृष्ण : देवकीको आठौं सन्तान जसले आफ्नो मामा कंसको वध गरेको थियो। भगवान कृष्णले अर्जुनलाई कुरुक्षेत्र युधका प्रारम्भमा गीता उपदेश दिएको थियो। श्री कृष्ण, भगवान विष्णुका आठौं अवतार थिए।
- कुरुक्षेत्र : त्यो क्षेत्र जहाँ महाभारतको महान युद्ध भएको थियो। यो क्षेत्र आजका भारतमा हरियाणामा स्थित छ।
- पाण्डव : पाण्डुको कुन्ती र माद्रीदेखि सन्ताने। यो पाँच भाई थिए: युद्धिष्ठिर, भीम, अर्जुन, नकुल र सहदेव।
- परशुराम : अर्थात् परशु भएका राम। ती द्रोण, भीष्म र गर्ण जस्तै महारथिहरूका गुरू थिए। ती भगवान विष्णुको षष्ठम अवतार थिए।
- शल्य : नकुल र सहदेवको माता माद्रीका भाई।
- उत्तरा : राजा विराटको पुत्री।अभिमन्यु कि धर्म्पत्नी।
- महर्षि व्यास : महाभारत महाकाव्यका लेखक। पाराशर र सत्यवतीका पुत्र। यी कृष्ण द्वैपायनका नामले पनि जानिन्छ किनभनें ती कृष्णवर्णका थिए तथा तिनको जन्म एक द्वीपमा भएको थियो।
यो पनि पढ्नुहोस्
यस्तो छ सवैले एकपटक पढ्नैपर्ने गीताको सार
भगवान् कृष्णले किन मथुरा छोड्नु भयो भन्ने बारेमा एक किवदन्ती
