Skip to content
Monday, October 2, 2023
Latest:
  • विराटनगर महानगरद्वारा पूर्ण खोप सुनिश्चित घोषणा तयारी
  • मकवानपुरमा खोरेत रोग विरुद्धको खोप लगाउन सुरु
  • आयुर्वेद चिकित्सा प्रणालीको भूमिका महत्वपूर्ण छ : मुख्यमन्त्री शाह
  • काभ्रेपलाञ्चोकमा आयुर्वेद स्वास्थ्योपचारतर्फ आकर्षण बढ्दै
  • कोरोना संक्रमण पुष्टिपछि दार्चुलाका सीमामा कडाइ
साइन्स इन्फोटेक

साइन्स इन्फोटेक

ज्ञान तथा विज्ञानमा समर्पित अनलाइन पत्रिका

  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
    • मुख्य समाचार
    • अन्तर्राष्ट्रिय समाचार
    • राष्ट्रिय समाचार
  • विज्ञान
    • विज्ञान जिज्ञासा
  • सूचना प्रविधि
  • स्वास्थ्य
    • हेल्थ टिप्स
    • चिकित्सा विज्ञान
    • आयुर्वेद
    • घरेलु उपचार
    • खानपान
    • यौन जिज्ञासा
    • सौन्दर्य
  • धर्म-सस्कृति
    • शास्त्र
      • ज्योतिषशास्त्र
      • वास्तुशास्त्र
  • जीवन-दर्शन
    • नीति
    • टिप्स
    • जीवनशैली
  • साहित्य-कला
  • विविध
    • सम्पादकीय
    • राजनीति
    • जनमत
    • अभियान
      • सामाजिक अभियान
      • राजनीतिक अभियान
    • लेखहरु
      • विचार-विश्‍लेषण
    • अन्तर्वार्ता
    • जीवनी
    • बहस
    • अर्थ-वाणिज्य
    • कृषि
    • रोचक
    • अचम्मको संसार
  • English
energy
उर्जा

उर्जा शब्द बिज्ञान र ज्योतिष बिज्ञानमा

साइन्स इन्फोटेक September 1, 2016July 24, 2017

उर्जा शब्द बिज्ञानमा

कुनै विषय वा वस्तुको प्रयोग र अवलोकनमा अाधारित क्रमिक अध्ययन ज्ञानलाई विज्ञान भनिन्छ। विज्ञानमा कार्य गर्न सक्ने क्षमतालाई ऊर्जा भन्दछन्। सूर्यका प्रकाशमा ऊर्जा हुन्छ जसको उपयोग प्रकाश सेलहरूद्वारा बिजलीको धारा उत्पन्न गर्नमा गर्न सकिन्छ।  बिजलीको धारामा ऊर्जा हुन्छ जसदेखि बिजलीको मोटर चलाउन सकिन्छ।  बारूदमा ऊर्जा हुन्छ, जसको उपयोग पत्थरको शिलाहरू तोडने अथवा तोपदेखि गोला दागनमा हुन सक्छ। अणुबममा नाभिकीय ऊर्जा रहन्छ जसको उपयोग शत्रुको विध्वंस गर्न अथवा अन्य कार्यहरूमा गरिन्छ।  परन्तु सारा ऊर्जालाई कार्यमा परिणत गर्नु सर्वदा सम्भव हुँदैन।

महान् वैज्ञानिक आइन्सटाइनको विशेष सापेक्षतावादको सिद्धान्त (Special Theory of Relativity) को वैज्ञानिक सूत्र E = mc2  अनुसार ऊर्जाको मान पिण्ड वृद्धिलाई प्रकाशको गतिका वर्गदेखि गुणा गर्नमा प्राप्त हुन्छ। पिण्ड  र उर्जालाई एकअर्कामा रूपान्तरण गर्न सकिन्छ । कुनै वस्तुको पिण्ड नष्ट गर्दा उर्जा प्राप्त गर्न सकिन्छ । दोस्रो विश्व युद्धताका यसै सूत्रको दुरुपयोग गरी लिटिल व्वाई र फ्याट म्यान नामक परमाणु वम बनाई अमेरिकाले जापानको हिरोसिमा र नागासाकी शहरमा ठूलो धनजनको क्षति पुर्याएको थियो । ताप उर्जा, प्रकाश उर्जा, चुम्बकीय उर्जा, रसायनिक उर्जा, वायु उर्जा, रसायनिक ऊर्जा, भुगर्भिय ताप उर्जा, ध्वनि उर्जा आदि पृथ्वीमा उपलब्ध उर्जा हुन् । आधुनिक भौतिक विज्ञानमा प्रत्येक कार्यका लागि ऊर्जालाई आवश्यक बताइएको छ। ऊर्जा संरक्षण सिद्धांतका अनुसार ऊर्जालाई न त सरक्षण गर्न सकिन्छ न त नष्ट गर्न सकिन्छ  केवल यसको स्वरूप मात्र बदल्न सकिन्छ ।

एक किलो ग्राम युरेनियम २३५ ले झण्डै २० हजार मेगावाट प्रति घण्टा बराबरको उर्जा उत्पन्न गराउन सक्छ जुन ३० लाख टनको दाउरा बालदा निस्कने उर्जा बराबर हुन आउँछ । एटम वममा १ ग्राम पदार्थ विलाउँदा २१ अरब किलो क्यालोरी उर्जा उत्पन्न हुन्छ । यो भनेको दिनको १० हजार लिटर मट्टितेल जम्मा गर्दै जाँदा २३ वर्षसम्म जम्मा गर्दा जति जम्मा हुन्छ, त्यो सबैलाई एकैचोटी बाल्दा जति उर्जा उत्पन्न हुन्छ त्यति बराबरको उर्जा १ ग्राम पदार्थ बिलाउँदा उत्पन्न हुन्छ । यसबाट के स्पष्ट हुन्छ भने पदार्थलाई उर्जामा परिवर्तन गर्न सकेको खण्डमा कल्पना नै गर्न नसक्ने उर्जा उत्पन्न हुन्छ । वास्तवमा परमाणु वममा नाभिकीय प्रतिक्रियाबाट पदार्थ उर्जामा बदलिन्छ तर त्यहाँ अत्यन्तै थोरै मात्राको पदार्थमात्र उर्जामा बदलिएको हुन्छ । पदार्थ पूर्ण रूपमा उर्जामा बदल्ने प्रविधिको विकास भने अहिलेसम्म विश्वमा भइसकेको छैन ।

उर्जा शब्द ज्योतिष बिज्ञानमा

सौर्यमण्डलमा रहेका ताराहरू र ग्रहहरूको आपसी सम्बन्धबाट प्राप्त हुने किरण अथवा तरंगलाई सुक्ष्म गणितीय सूत्रबाट अध्ययन गरेर त्यसको यस पृथ्वीमा विद्यमान जड र चेतनमाथि पर्ने प्रभावको अध्ययन र विश्लेषण गर्ने अद्वितीय विज्ञानलाई ज्योतिष बिज्ञान भनिन्छ।

हामी राम्रोसँग जान्दछौँ कि नदी माथिबाट तल किन बग्दछ, अथवा एउटा स्याउ पृथ्वी माथि किन खस्दछ ?  यदि पृथ्वी घुम्दछ भने हामी आकाशमा किन खस्दैनौँ ? यी सबै कुराहरु पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षण शक्तिको कारणले गर्दा हुन्छ । वास्तुविद्यामा दुवै विरोधी वल यसको समान हुन्छ । यिनीहरुमध्ये एक व्रम्हा हो जो कुनै वीज शरीरमा भावको शक्ति हो त्यसले बीजलाई ठुलो वृक्षमा परिवर्तन गर्ने शक्ति दिन्छ । दोस्रो समान तर विपरीत शक्ति छ जसलाई अनन्त भनिन्छ, यो त्यो वीजमा लुकेको एकवाट अनेक बन्न सक्ने गुण हो । यो ब्रम्हा र अनन्त वीचको मध्य दूरी हो । वास्तविक वास्तुको पछाडि गतिशीलता नै आधारभूत उर्जाको सुत्र हो ।

यहि स्वर्ग र पृथ्वीको वीचको मध्य दूरीको कारक पनि हो । पृथ्वी पश्चीमवाट पूर्वतिर घुम्दछ, यसको कारण हामी पूर्ववाट अत्याधिक शक्ति प्राप्त गर्दछौँ जसलाई ईश्वर पनि भनिन्छ । पश्चीमको अधिपति वरुण हो । पूर्व र पश्चीमको वीचको धुरी अर्थात् ईश्वर र वरुण वीचको धुरी दास्रो उर्जा धुरीको नामले चिनिन्छ । यसैगरी चुम्बकीय धु्रव अर्थात् कूवेर वाट दक्षीण अर्थात्  यमराजको धुरी तृतीय उर्जाधुरी हो । वास्तुमा त्यो जीवन र मृत्युको यात्राको धुरी या स्थूलवाट सुक्ष्म को तर्फको बाटो भनिन्छ । दुइटा सहायक धुरी पनि हुन् , एक इशानवाट नैऋत्य जसको प्रतिनीधीत्व सोम र निऋतीले गर्दछन् , त्यसै गरी दास्रो वायव्य वाट आग्नेय सम्मको धुरी वायू र अग्नीको रुपमा रहन्छन् ।

Share this:

  • Tweet

Related

  • स्वासको दुर्गन्ध हटाउने १० अचुक उपायहरु
  • नेपाल टेलिकमको फेस्टिवल अफर

साइन्स इन्फोटेक

साइन्स इन्फोटेक अनलाईन पत्रिका हो ।

Facebook Page

https://www.facebook.com/scienceinfotech

शास्त्र

शास्त्र
शास्त्र

शास्त्र अनुसार झुक्किएर पनि यी तीन समयमा नसुत्नु

May 31, 2019May 31, 2019 साइन्स इन्फोटेक

हिन्दु धर्म अनुसार शास्त्रले कतिपय कुराहरुलाई बर्जित गरेको छ । शास्त्र अनुसार हामीले सुत्नु भन्दा अगाडी जहिल्यै विचार पुर्याउनुपर्छ ।

Share this:

  • Tweet
गीता
शास्त्र

श्रीमद्भगवद गीताका जीवनोपयोगी अनमोल वचनहरु

May 28, 2019May 28, 2019 साइन्स इन्फोटेक
कोठी
शास्त्र

शास्त्रका अनुसार यस्ता व्यक्तिको हातमा पैसा कहिले पनि टिक्दैन

May 16, 2019May 16, 2019 साइन्स इन्फोटेक
श्रीरामचरितमानस
शास्त्र

श्रीरामचरितमानसको अनुसार जीवनमा दुश्मनी गर्न नहुने ९ प्रकारका मानिसहरु

May 15, 2019May 15, 2019 साइन्स इन्फोटेक
अध्ययन कक्ष
वास्तुशास्त्रशास्त्र

वास्तुशास्त्र अनुसार अध्ययन गर्ने कक्ष हुनुपर्छ यस्तो

May 3, 2019May 21, 2019 साइन्स इन्फोटेक

टिप्स

चुरोट
टिप्स

के तपाई सुर्ती चुरोट छोड्न चाहनु हुन्छ ?

October 3, 2019October 3, 2019 साइन्स इन्फोटेक

के तपाई सुर्ती चुरोट छोड्न चाहनु हुन्छ ? हाम्रो शरीरलाई खोक्रो बनाउन सक्रिय भुमिका निभाउन सुर्तीजन्य पदार्थको ठूलो हात छ

Share this:

  • Tweet
husband wife
टिप्स

श्रीमान श्रीमती वीचको सम्बन्ध बलियो पार्ने महत्वपूर्ण टिप्सहरु

August 28, 2019August 28, 2019 साइन्स इन्फोटेक
श्रीमती
टिप्स

श्रीमान र श्रीमतीवीचको सम्वन्ध बिग्रिने कारणहरु

August 26, 2019August 26, 2019 साइन्स इन्फोटेक
प्रेम
टिप्स

यी चार राशी भएका पुरुषहरुले श्रीमतीलाई गर्छन् अत्यन्तै माया

August 23, 2019August 23, 2019 साइन्स इन्फोटेक

जीवन-दर्शन

सफल
जीवन-दर्शन

यस्तो छ सफलताको रहस्यको सुत्र, अपनाएर उठाउ फाइदा

March 15, 2020March 18, 2020 साइन्स इन्फोटेक

यस्तो छ सफलताको रहस्यको सुत्र, अपनाएर उठाउ फाइदा ! जब-जब गलत काम हुन थाल्छ त्यहाँ विद्रोह शुरु हुन्छ । गतल

Share this:

  • Tweet
हातमा पैसा
जीवन-दर्शन

सम्पति देखेको पाइदैन पाइन्छ मात्र लेखेको

December 31, 2019 साइन्स इन्फोटेक
बोहरा होमोप्याथी
जीवन-दर्शन

जीवनमा सफल हुन के गर्नुपर्ला ? डा. राम बहादुर बोहराका उपयोगी टिप्सहरु

December 16, 2019December 16, 2019 साइन्स इन्फोटेक
सफल
जीवन-दर्शन

मानिसमा हुनुपर्ने सकरात्मक सोचको आवश्यकता

December 10, 2019 साइन्स इन्फोटेक
सुखी दाम्पत्य जीवन
जीवन-दर्शन

सुखी दाम्पत्य जीवनको रहस्य

December 9, 2019 साइन्स इन्फोटेक
नीबूवा
जीवन-दर्शन

कामको खोजमा हुनुहुन्छ तर काम पाउनु भएको छैन भने यसो गर्नुस

November 4, 2019November 4, 2019 साइन्स इन्फोटेक

लेखहरु

डा. रवीन्द्र पाण्डे
लेखहरुस्वास्थ्य

काठमाडौं उपत्यकामा कोरोना संक्रमण किन कम देखिएको छ ? काठमाडौं उपत्यकालाई महामारीबाट कसरी बचाउन सकिछ ?

June 28, 2020 साइन्स इन्फोटेक

काठमाडौं उपत्याकामा कोरोना संक्रमितको संख्या एकदम कम देखिएको छ । विश्वका अन्य सहरको अवस्था भन्दा काठमाडौंको किन फरक छ ?

Share this:

  • Tweet
श्री त्रिभुवन बाल माध्यमिक विद्यालय ढोकी
लेखहरु

उत्कृष्ट नमूना विद्यालय श्री त्रिभुवन बाल माध्यमिक विद्यालय ढोकी

December 21, 2019December 21, 2019 साइन्स इन्फोटेक
महिला अधिकार
लेखहरु

कहाँ छ महिला अधिकार ब्यबहारमा ?

October 10, 2019October 10, 2019 साइन्स इन्फोटेक
बीर गोर्खाली
लेखहरु

बीर गोर्खालीको देश नेपाल

September 3, 2019September 3, 2019 साइन्स इन्फोटेक

रोचक

श्रीमती
रोचक

जान्नुहोस् ! श्रीमतीका प्रकारहरु, तपाईकी कस्ती छिन् ?

January 23, 2019 साइन्स इन्फोटेक

जान्नुहोस् ! यस्ता छन् अहिलेको समयका श्रीमतीका प्रकारहरु  १. अल्छ्या श्रीमती – “आफै चिया बनाउने अनि खाने । बरु मलाई

Share this:

  • Tweet
Steve-Jobs
रोचक

कम पढेको मान्छेलाई नहेपौ

December 21, 2016December 21, 2016 साइन्स इन्फोटेक
नासाले पत्ता लगायो रामले लंका आक्रमण गर्न समुद्रमाथि बनाएको ढुंगाको पुल सेतु
अन्तर्राष्ट्रिय समाचाररोचक

नासाले पत्ता लगायो रामले लंका आक्रमण गर्न समुद्रमाथि बनाएको पुल

November 2, 2016November 23, 2017 साइन्स इन्फोटेक
bermuda triangle
रोचकविज्ञान

के हो बर्मुडा ट्रायगंल ? 

October 23, 2016September 27, 2019 साइन्स इन्फोटेक

अचम्मको संसार

महिनावारी
अचम्मको संसार

कस्तो अचम्म ! यी देशमा महिनावारीका बेला महिलालाई विदा दिइन्छ

January 11, 2019 साइन्स इन्फोटेक

कस्तो अचम्म ! नेपालमा महिनावारी हुदाँ छुन हुदैन भन्ने चलन छ, तर यी देशमा महिनावारीका बेला महिलालाई विदा दिइन्छ !

Share this:

  • Tweet
Married Woman Drinking habbits
अचम्मको संसार

विवाहित महिलाले बढि रक्सी पिउँछन्

March 11, 2017November 17, 2018 साइन्स इन्फोटेक
Gold in male sperm
अचम्मको संसारमुख्य समाचार

वैज्ञानिक अनुसन्धान अनुसार पुरुषको विर्यमा सुन हुन्छ

February 4, 2017March 23, 2018 साइन्स इन्फोटेक
भस्मासुरको भस्म भएको भनिएको गुफा
अचम्मको संसार

भस्मासुरको भस्म भएको भनिएको गुफा भारतमा

January 17, 2017January 17, 2017 साइन्स इन्फोटेक

लेखहरु

डा. रवीन्द्र पाण्डे
लेखहरुस्वास्थ्य

काठमाडौं उपत्यकामा कोरोना संक्रमण किन कम देखिएको छ ? काठमाडौं उपत्यकालाई महामारीबाट कसरी बचाउन सकिछ ?

June 28, 2020 साइन्स इन्फोटेक

काठमाडौं उपत्याकामा कोरोना संक्रमितको संख्या एकदम कम देखिएको छ । विश्वका अन्य सहरको अवस्था भन्दा काठमाडौंको किन फरक छ ?

Share this:

  • Tweet
श्री त्रिभुवन बाल माध्यमिक विद्यालय ढोकी
लेखहरु

उत्कृष्ट नमूना विद्यालय श्री त्रिभुवन बाल माध्यमिक विद्यालय ढोकी

December 21, 2019December 21, 2019 साइन्स इन्फोटेक
महिला अधिकार
लेखहरु

कहाँ छ महिला अधिकार ब्यबहारमा ?

October 10, 2019October 10, 2019 साइन्स इन्फोटेक
बीर गोर्खाली
लेखहरु

बीर गोर्खालीको देश नेपाल

September 3, 2019September 3, 2019 साइन्स इन्फोटेक

सौन्दर्य

शरीरमा अनावश्यक रौँ हटाउने तरिका
सौन्दर्य

शरीरमा अनावश्यक रौँ हटाउने तरिका

December 29, 2018 साइन्स इन्फोटेक

शरीरमा अनावश्यक रौँ हटाउने तरिका । मानिसको शरीरमा अनगिन्ती रौं हुन्छन् । बाल्यावस्थामा त्यति रौं नदेखिए पनि युवावस्थामा शरीरभरि रौं

Share this:

  • Tweet
कपाल झर्ने
सौन्दर्यस्वास्थ्य

कपाल झर्ने कारणहरु र यसको रोकथाम

December 6, 2018December 6, 2018 साइन्स इन्फोटेक
Habits That Are Damaging Your Skin
सौन्दर्यहेल्थ टिप्स

हटाउनुहोस् छालाको सुन्दरता बिगार्ने ४ बानीहरु

March 29, 2018March 29, 2018 साइन्स इन्फोटेक
पिम्पल
सौन्दर्य

अनुहारको पिम्पलबाट मुक्ति पाउन उपायहरु

September 9, 2016 साइन्स इन्फोटेक

यौन-जिज्ञासा

गर्भपतन
यौन जिज्ञासा

महिला र युवतीले गर्भपतन होइन आफ्नो सुरक्षा आफै गर्न सक्नुपर्छ

January 12, 2020 साइन्स इन्फोटेक

महिलामा जनचेतनाको कमि छ भन्दा खासै फरक छैन । मैले यसो भनिरहदा प्रश्न गर्न सक्नुहोला तर यो १६ आना सत्य

Share this:

  • Tweet
यौन र स्वास्थ्य
यौन जिज्ञासा

यौन र स्वास्थ्य

January 2, 2020 साइन्स इन्फोटेक
गर्भ
यौन जिज्ञासा

महिनावारी भएको कति दिनमा सेक्स गर्दा गर्भ रहन सक्छ ?

December 29, 2019December 29, 2019 साइन्स इन्फोटेक
बाँझोपन
यौन जिज्ञासा

गर्भ नरहनुका प्रमुख कारणहरु र उपचार

December 7, 2019 साइन्स इन्फोटेक
शुक्रकिट
यौन जिज्ञासा

पुरुषको विर्यमा शुक्रकिटको मात्रा कम हुनुको कारणहरु

November 16, 2019 साइन्स इन्फोटेक

हाम्रो बारेमा

साइन्स इन्फोटेक डट कम डट एनपी (साइन्स इन्फोटेक) अनलाइन विज्ञान समाचार पोर्टल हो। “साइन्स इन्फोटेक” तीन शब्दहरू विज्ञान, सूचना तथा प्रविधिको संयोजनबाट बनेको छ जसको अर्थ हुन्छ : “विज्ञान, सूचना र प्रविधिका माध्यमबाट संसारको परिवर्तन” । विज्ञान, सूचना प्रविधिको प्रगतिले संसारभरि जीवन परिवर्तन गरेको छ। बिज्ञान, सूचना तथा प्रविधिका साथै राजनीतिक, सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक, साहित्य, खेलकुद, स्वास्थ्य लगायत सबै क्षेत्रका निष्पक्ष समाचारहरु र लेखहरु रुपमा समावेश गर्दै आई रहेका छौ । साइन्स इन्फोटेक राष्ट्र, राष्ट्रियता, लोकतन्त्र र आमजनताको पक्षधर समाचार पोर्टलका रुपमा रहदै आई रहेको छ ।

सम्पर्क

साइन्स इन्फोटेक नेपाली संस्करण 
साइन्स इन्फोटेक डट कम डट एनपी
ठेगाना : पुरानो वानेश्वर, काठमाडौं
फोन : ४४९३९७५
[email protected]
अनलाइन दर्ता नं. : ४४७/०७३-७४
संस्थापक/संचालक
गोपाल भण्डारी
सम्पादक
कुमार भण्डारी

पेजहरु

  • Home
  • लक्ष्यहरु
  • सम्पर्क
  • हाम्रो टिम
  • हाम्रो बारेमा
Copyright © 2023 साइन्स इन्फोटेक. All rights reserved.
Theme: ColorMag by ThemeGrill. Powered by WordPress.
error: Content is protected !!