मानव स्वास्थ्यको लागि चम्सुरको भाजी खानुका फाइदाहरू

साइन्स इन्फोटेक August 29, 2019August 29, 2019 2 Comments चम्सुरको भाजी, डा. राम बहादुर बोहरा, स्वास्थ्य

चम्सुरको साग खानाले जिउ दुखेको निको हुन्छ भन्ने हजुर आमाको भनाई १०० प्रतिशत ठिक हो भन्ने कुरा धेरैको मुखबाट सुन्ने गरेका छौं । मेरो बुबा पनि वैद्य भएकाले कहिलेकाही शरीर दुखेको छ भन्दा चम्सुरको सागको तरकारी खाने सल्लाह दिने गर्नु हुन्थ्यो । चम्सुरको साग औषधियुक्त छ । यसका थुप्रै फाइदा छन् तर कसै-कसैले मन पराउदैनन् कस्तो विडम्बना ।

चम्सुरको साग मानव स्वास्थ्यका लागि महत्वपूर्ण औषधिको रूपमा लिने गरिन्छ । गाउँघरमा प्राय: यो साग पनि लोप भए जस्तै छ । यसको थुप्रै फाइदाहरु भएपनि मानिसले यसको सेवन कम गरेको देखिन्छ । मेरो बुबाले भन्ने गर्नु हुन्थ्यो यदि यो सागलाई सुकाएर पाउडरको रूपमा औषधि भनेर वितरण गर्न सके खाने थिए तर के गरौं यति राम्रो औषधि भएपनि मानिसले खादैनन् दु:खको कुरा छ भन्नु हुन्थ्यो ।

चम्सुरको साग खानाले चिसो, रुघाखोकी, जिउ दुख्ने समस्या हुनेले चम्सुरको साग सेवन गर्दा फाइदा गर्छ । प्रचुर मात्रामा भिटामिन पाइने सागको सेवनले शरीरका विजातीय (काम नलाग्ने) पदार्थहरू हटाउँछ । त्यस्तै, शरीरमा मुसा, खटिरा, छालाको रोग, दाद, डन्डिफोर, दुबी भएमा हरियो रस या लेदो बनाएर औषधिको रुपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ । बास्नादार चम्सुर मसलाको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ ।

चम्सुरको नियमित सेवन गर्नाले खाना पचाउन मद्दत गर्छ । गर्भाशयलाई उत्तेजना दिन्छ र रगत बढाउँछ । सुप नियमित सेवन गर्दा मुटुलाई पनि फाइदा गर्छ । प्रसूति सम्बन्धी रोग भएकालाई राम्रो गर्छ। यसको बीजमा एपियोल नाम गरेको रासायनिक तत्वका साथै ३ देखि ५ प्रतिशत उडनशील तेल रहन्छ । सो सुगन्धित तेलबाट अत्तर समेत उत्पादन गर्न सकिन्छ । दैनिक एक गिलास तातो पानीमा एकदुई ग्राम वा पाँच थोपा रस मिसाएर पिउन सकिन्छ ।

हामीले आफ्नो करेसाबारीमा लगाउन सकिने यस्ता अनेकौं सागसब्जी छन् तर हामीले लगाउनको साटो अरूले उत्पादन गरेर ल्याई दिएको साग मात्र खरिद गरेर खाने बानी छ । नेपाली रोगी हुनुको प्रमुख कारण परनिर्भर पनि एक हो । विषादी हालेर उत्पादन गरेका तरकारी हामीले खाने गरेका छौं यसले लाभ होइन हानी गरेको छ ।

स्वास्थ्यप्रति हामी जतिजति लापरबाही हुदै गएका छौं त्यति त्यति नै रोगको दल दलमा फस्दैछौं यो दुर्भाग्य हो । घरको छतमा गमलामा पनि हामीले मेहनत गर्छौं भने साग फलाउन सक्छौं तर हामीलाई फुर्सद छैन । स्वास्थ्यप्रति त्यति चासो पनि छैन । जसले चासो लिएको छ उ स्वस्थ छ ।