औषधिको रुपमा दालचिनीको प्रयोग
सामान्यतया: दालचिनीलाई हामी मसलाको रुपमा प्रयोग गर्छौं । तर, दालचिनी खासगरी ज्वरो, ब्रोनकाइटिस, दम तथा मुटु सम्बन्धी रोगमा निकै लाभदायक हुन्छ । यस्ता औषधितर्फ विश्वास कम हुने हुनाले मानिस घरेलु उपचारबाट बन्चित भएका छन् यसको प्रत्यक्ष फाइदा विदेशीलाई पुगेको छ । हाम्रो नेपालमा जडिबुटीतर्फ कसैको ध्यान पुग्न सकिरहेको छैन ।
आजको आधुनिक युगमा परम्परागत औषधिबारे धेरैलाई विश्वास नलाग्न सक्छ । विश्वास लागेपनि जडिबुटी र औषधिको रुपमा प्रयोग गर्न सकिने उपयोगी बोटविरुवा हिमाल तथा पहाडी भेगमा मात्र पाइन्छ भन्ने भ्रम हुनसक्छ । तर, हाम्रो घरखेतमै यस्ता औषधिजन्य बोट-विरुवा सजिलै पाइन्छन् । जसबारे थाहा पाइराखेमा समस्या परेको बेलामा राहत प्रदान गर्छ । बेल, नीम मेहन्दी, पुदिना, तुलसी हाम्रो वरिपरि पाइने खालका औषधि हुन तर यसको प्रयोग गर्न नसक्दा ठूलो धनराशी बाहिर गएको छ । औषधिको रुपमा दालचिनीलाई निम्न अनुसार प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
१. अल्काईको रोगमा
दालचिनीको चिया पिउने गरेमा अल्काई रोग निको हुँदै जान्छ र रगत आउन दिदैन ।
२. रुघाखोकीको ज्वरोमा
एक टुक्रा दालचिनी एक चिम्टी सुठोको धूलो ५ वटा ल्वाङ, आधा चम्चा जिरा हालेर बेसरी उमालेर दिनमा तीन पटक काँडा बनाएर पिउने गरेमा ठिक हुन्छ ।
३. दम खोकीमा
आधा चम्चा दालचिनीको धूलो, एक चिम्टी मरिचको धूलो, आधा चम्चा जेठीमधुको धुलो, चारवटा कण्ठकारीको फल, दुई चम्चा मिश्री एक माना पानीमा पकाउने र एक चौथाई भएपछि छानेर शिशीमा राख्ने र दिनको तीन पटक विहान/ दिउँसो/ वेलुका खाने गरेमा ठिक हुन्छ ।
४. चिसोले कपाल दुखेमा
दालचिनी र मरिचको लेप बनाएर विहान/वेलुका निधार र कन्चटमा लगाउने गरेमा चिसोले कपाल दुखेको ठिक हुन्छ ।
५. घाँटी बसेमा
सूठो, बाबरी, दालचिनीको काडा बनाएर तातै पिएमा २/४ पटक मै ठीक भएर आउँछ ।
६. कोलस्टेरोल घटाउन
दालचिनीले कोलस्टेरोल घटाउन महत्वपुर्ण सहयोग पुरयाउछ । बिहान दालचिनी तातो पानीमा उमालेर खाँदा एकदम फाईदा पुरयाउछ ।
*डा. राम बहादुर बोहरा नेपाल वैकल्पिक चिकित्सा विकास परिषद नवलपरासीको अध्यक्ष, बरिष्ट आयुर्वेद डाक्टर तथा साइन्स इन्फोटेकका सल्लाहकार हुनुहुन्छ ।
यो पनि पढनुहोस्
निरोगी हुन् डाक्टरका ३३ सुझावहरु
